W dniach 15 – 17 października br. odbył się wyjazd studyjny 50-cio osobowej grupy rolników ekologicznych, przetwórcy żywności i producentów rolnych na Podlasie.
Celem wyjazdu studyjnego była wymiana doświadczeń między, nawiązywanie kontaktów, propagowanie i wzrost wiedzy na temat ekologicznej uprawy roślin a także korzyści wynikających z uprawy zgodnie z wymogami rolnictwa ekologicznego. Ważnym celem było również wzmocnienie świadomości ekologicznej oraz popularyzacja produktów ekologicznych.
Podlasie postrzegane jest jako ekologiczny region ze względu na unikalną i dziką przyrodę, dużą lesistość, liczne tereny chronione (w tym cztery parki narodowe) oraz rozwój rolnictwa ekologicznego. Podlasie to także „zielone płuca Polski” dzięki bogactwu lasów, bagien i wód, a Puszcza Białowieska jest ostatnim europejskim lasem pierwotnym. Region czerpie z natury znaczną część swojej gospodarki, np. przez przemysł mleczarski i drzewny, jest postrzegany jako miejsce produkcji wysokiej jakości, naturalnych produktów.
Podczas wyjazdu uczestnicy odwiedzili Gospodarstwo Kornino, położone w uroczej miejscowości Nowokornino w gminie Hajnówka na Podlasiu. To tutaj rodzina Państwa Aliny i Mirosława Romaniuk od przeszło 30 lat prowadzi rodzinne gospodarstwo w otoczeniu pięknej natury, z poszanowaniem dla ziemi, doceniając dobrodziejstwa jakie daje przyroda. Pan Mirosław opowiedział uczestnikom wyjazdu, jak powstają produkty najwyższej jakości w jego gospodarstwie. Pierwotnie, gospodarstwo prowadzone było bardzo typowo i skupiało się na uprawie zbóż i hodowli zwierząt. Plany rodziców Pana Mirosława wykraczały jednak poza ten schemat, powstawało mnóstwo pomysłów na zmianę kierunku gospodarstwa, ale przeważyła chęć sprawdzenia sił w uprawie roślin zielarskich. Na początku lat 90, zasiane zostało pierwsze poletko ostropestu plamistego, który obecnie jest popularnym suplementem wspomagającym pracę wątroby. To zapoczątkowało kolejne eksperymenty z ziołami, które okazały się sukcesem. Od tego momentu w gospodarstwie pojawiła się różnorodność, a każdego roku areał nowych upraw był zwiększany. Przełomem w rozwoju gospodarstwa była decyzja o rozpoczęciu uprawy w pełni ekologicznej. Dzisiaj Gospodarstwo Kornino oferuje produkty najwyższej jakości.
Dumą Gospodarstwa Kornino jest różeniec górski – rzadka roślina pochodząca z dalekiej Syberii, którą Państwo Romaniuk zaczęli uprawiać już w latach 90. Początkowo uprawiano jedynie kilka małych sadzonek, ale pieczołowicie rozmnażając je każdego roku, dziś Państwo Romaniuk są jednym z największych producentów tej rośliny w Europie. Różeniec świetnie zaadaptował się do mroźnych zim w tym rejonie Polski i czuje się na Podlasiu jak we własnym środowisku występowania. Zyskuje coraz większą popularność z powodu swoich cennych leczniczych i adaptogennych właściwości. To właśnie dlatego niektórzy znają go pod nazwą „złoty korzeń”. Jego wielokierunkowe działanie i właściwości przyciągają uwagę naukowców. W 2020 roku, Gospodarstwo Kornino wykorzystując doświadczenie i dążąc do rozwoju gospodarstwa, podjęło współpracę z Politechniką Białostocka oraz Wojewódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Szepietowie i przystąpiło do projektu naukowo- badawczego „Rhodiola – różeniec górski – innowacyjna uprawa, innowacyjny surowiec, którego głównym celem jest selekcja najlepszej odmiany różeńca górskiego oraz poprawa efektywności uprawy tej leczniczej rośliny. Na zakończenie wizyty u Państwa Romaniuków uczestnicy mieli możliwość degustacji produktów wytwarzanych w gospodarstwie takich jak: zioła, herbaty, liofilizowane owoce, warzywa i oczywiście różeniec górski.
Kolejnym odwiedzonym miejscem była Zagroda pod Lasem w Koźlikach. Położone z dala od miejskiego zgiełku, w otulinie puszczy. Zagrodę prowadzi pani Monika i Szymon Szymczukiewicz. Gospodarstwo zajmuje się wytarzaniem kilku rodzajów serów, twarogów, jogurtów a także produktów z ziołami. W odwiedzanym gospodarstwie prowadzona jest również hodowla metodami ekologicznymi kóz, owiec, koni, ptactwa oraz królików. W Zagrodzie pod Lasem każda koza, każda owca ma swoje imię i każdej poświęcona była oddzielna opowieść, która pokazuje, że gospodarze znają jej charakter oraz pokazują jak ważny jest dobrostan zwierząt do których podchodzi się z uwagą i szacunkiem.
Zainteresowanie uczestników wzbudził tunel z warzywami, w którym Gospodarz stosuje ekologiczne ściółkowanie wykorzystując wełnę owczą. Materiał ten, stopniowo rozkładając się, wzbogaca glebę w składniki odżywcze, pozwala ograniczyć wzrost chwastów, zatrzymuje wilgoć w glebie, chronić ją przed wahaniami temperatury.
Uczestnicy zwiedzili także serowarnię, gdzie na drewnianych półkach dojrzewały sery. Aby ser osiągnął pełnię smaku musi długo dojrzewać w chłodnym, wilgotnym pomieszczeniu, aby umożliwić intensywny rozwój bakterii zarówno na powierzchni, jak i wewnątrz sera. Typowe warunki to temperatura 7°C i wilgotność powietrza 85-95. Co dwa tygodnie każdy ser jest wkładany do solanki aby nadać mu smak, stworzyć naturalną skórkę, zahamować rozwój niepożądanych mikroorganizmów oraz usunąć nadmiar wilgoci. Sól działa jako konserwant, reguluje procesy biochemiczne, nadaje serowi smak i wpływa na jego teksturę.
Na zakończenie wizyty u Państwa Szymczukiewicz odbyła się degustacja serów wytwarzanych w gospodarstwie.
Kolejnym punktem wyjazdu była wizyta w Podlaskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Szepietowie. W gościnnych progach Ośrodka uczestników powitał Pan Jerzy Leszczyński, Z-ca Dyrektora Podlaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego, prezentując specyfikę Podlasia jako województwa typowo rolniczego. Województwo jest liderem w produkcji mleka, zbóż, roślin strączkowych i warzyw. Następnie uczestnicy zwiedzili modelowa przetwórnię, gdzie odbyły się warsztaty z przetwarzania mięsa i mleka.
Prezentacja gospodarstw prowadzonych metodami ekologicznymi to dobry sposób na poznanie i zgłębienie ekologicznego systemu produkcji oraz wzajemną wymianę doświadczeń pomiędzy uczestnikami wyjazdu studyjnego. Ekologiczne uprawy nie tylko przynoszą korzyści dla środowiska, ale także dla naszego zdrowia. Rolnictwo ekologiczne ma pozytywny wpływ na środowisko, ponieważ sprzyja odpowiedzialnemu wykorzystaniu energii i zasobów naturalnych. Działania na rzecz ekologii stanowią krok w dobrą stronę w promowaniu zrównoważonego rolnictwa. Przykłady i inspiracje z Podlasia mogą być cennym wsparciem dla naszych rolników, którzy chcą prowadzić ekologiczną produkcję żywności. Warto inwestować w rolnictwo ekologiczne, ponieważ to nie tylko dbałość o środowisko, ale także o nasze zdrowie i przyszłość.
Poniżej przedstawiamy materiały fotograficzne z wyjazdu:
Operacja dofinansowana ze środków UE w ramach Schematu II Pomocy Technicznej Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027. Operacja realizowana przez Jednostkę Regionalną Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich+ Województwa Lubelskiego.
Instytucja Zarządzająca Planem Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.